Ból nadgarstka – przyczyny, objawy, leczenie

Ból nadgarstka i okolic może mieć etiologię urazową lub nieurazową. Zbudowany z wielu drobnych stawów nadgarstek stale narażony jest na przeciążenia i urazy, może również zostać zajęty przez choroby zapalne. Silny ból nadgarstka potrafi utrudniać wykonywanie codziennych czynności i normalne funkcjonowanie, a nawet zakłócać spokojny sen. Dlatego należy jak najszybciej podjąć leczenie. Ból nadgarstka – co robić? Jak uśmierzyć ból nadgarstka? Co na ból nadgarstka najlepiej się sprawdzi? Odpowiadamy!

Spis treści:

• Ból nadgarstka – charakterystyka dolegliwości
• Przyczyny i objawy bólu nadgarstka
• Boli nadgarstek – co robić?
• Diagnostyka bólu nadgarstka
• Ból nadgarstka – leczenie

Ból nadgarstka – charakterystyka dolegliwości

Pod ogólnym pojęciem „ból nadgarstka” kryć się może wiele różnych rodzajów bólu. W końcu każda kontuzja i choroba może powodować inne objawy, a w dodatku można odczuwać dolegliwości w różny sposób. Niekiedy problemem jest wyłącznie bolący nadgarstek, a czasami dodatkowo dokucza ból ręki od łokcia do nadgarstka.

Nie u wszystkich ból występuje przez cały czas. U niektórych osób dokucza on głównie przy wykonywaniu czynności angażujących nadgarstek, np. dla wielu chorób i urazów charakterystyczny jest ból nadgarstka przy podpieraniu, dźwiganiu, pisaniu, a nawet chwytaniu przedmiotów czy ból nadgarstka przy rotacji. Umiejętność opisania odczuwanego bólu jest bardzo ważna w kontekście diagnostyki i leczenia problemu.

Przyczyny i objawy bólu nadgarstka

Istnieje co najmniej kilka chorób objawiających się bólem jednego lub obu nadgarstków. Należą do nich m.in.¹:

• choroba zwyrodnieniowa stawów rąk – oprócz bólu pojawia się sztywność, a objawy te dotyczą głównie stawów międzypaliczkowych bliższych i dalszych oraz stawu podstawy kciuka. Dolegliwości nasilają się przy ruchu, a zmniejszają w odpoczynku, choć z czasem mogą dokuczać przez cały czas. Zwyrodnienie stawów dotyka głównie osoby po 40. roku życia, mające predyspozycje rodzinne i narażone na powtarzane mikrourazy;
• zapalne choroby stawów – np. reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) czy łuszczycowe zapalenie stawów (ŁZS). Objawy to ból, obrzęk stawów i poranna sztywność ustępująca po rozruszaniu się, dodatkowo osłabienie, uczucie rozbicia i stany podgorączkowe. Zapalne choroby stawów najczęściej swój początek mają między 30. a 50. rokiem życia;
• zespół cieśni nadgarstka – objawy to przede wszystkim piekący ból czterech pierwszych palców (kciuka, palca wskazującego, pośrodkowego i połowy palca serdecznego), w dodatku ból cieśni nadgarstka, mrowienie, uczucie cierpnięcia i ból w nadgarstku przy zginaniu. Później mogą pojawić się też zaburzenia czucia. W zaawansowanej postaci choroby może dojść do wystąpienia zaburzeń czucia. Na wystąpienie zespołu cieśni nadgarstka najbardziej narażone są osoby cierpiące na chorobę zwyrodnieniową rąk, RZS i cukrzycę oraz kobiety w ciąży;
• zapalenie pochewki ścięgna zginacza palca – ból nadgarstka przy zginaniu, który dotyczy głównie palca. W zaawansowanych przypadkach może dojść do zablokowania palca w zgięciu (tzw. palec zatrzaskujący). Dolegliwość jest wynikiem nakładających się mikrourazów, np. zawodowych lub sportowych i dotyka osoby w różnym wieku;
• choroba de Quervaina – charakterystyczny jest ból nadgarstka po zewnętrznej stronie i u podstawy kciuka, który nasila się przy ruchu i chwytaniu przedmiotów. Dolegliwość występuje przede wszystkim u osób wykonujących powtarzane ruchy odwiedzenia i prostowania kciuka (np. fryzjerów, mechaników samochodowych etc.);
• przykurcz Dupuytrena – występuje przykurcz palców i brak możliwości pełnego otwarcia dłoni. Problem dotyczy głównie mężczyzn po 50. roku życia i osób cierpiących na cukrzycę;
• ganglion – określeniem tym nazywa się widoczny pod skórą guzek powstały z płynu z uszkodzonych pochewek ścięgien lub stawów. Choć zwykle jest niebolesny i stanowi głównie problem kosmetyczny, może się zdarzyć, że stanie się przyczyną bólu.

Boli nadgarstek – co robić?

Gdy pojawi się ból nadgarstka, przede wszystkim należy starać się nie przeciążać bolących stawów i stosować zimne lub ciepłe okłady, w zależności od tego, które przynoszą większą ulgę. Warto zastosować domowe sposoby na ból nadgarstka¹.

Można zastosować doustne leki przeciwbólowe. Ból nadgarstka powinna zmniejszyć też maść, spray lub żel o działaniu miejscowym. Przykładem takiego leku jest 4Flex Puregel, który zaleca się stosować w przypadku bóli mięśniowo-stawowych i przy chorobie zwyrodnieniowej stawów. Jeśli to nie pomoże, a ból w ciągu kilku dni nie ustąpi albo jeszcze się nasili, wskazana jest wizyta u lekarza².

Do specjalisty trzeba się zgłosić, jeśli wystąpi osłabienie ręki lub zaburzenia czucia, np. pieczenie lub mrowienie. Opinii lekarza warto zasięgnąć także wtedy, gdy zaobserwujemy obrzęk stawów lub dokuczliwą sztywność stawów po obudzeniu się albo pojawi się stan podgorączkowy czy uczucie rozbicia¹.

Diagnostyka bólu nadgarstka

W trakcie konsultacji lekarskiej specjalista w pierwszej kolejności przeprowadza z pacjentem wywiad, by przede wszystkim dowiedzieć się, w którym miejscu boli nadgarstek, jak długo odczuwane są dolegliwości i co jest możliwą przyczyną bólu. Potem przeprowadza badanie kliniczne, podczas którego sprawdza lokalizację bolesnych miejsc i ograniczenia zakresu ruchu, ogląda obrys nadgarstka, a także wykonuje testy wykrywające określone patologie³.

Po wstępnym rozpoznaniu specjalista kieruje pacjenta odczuwającego ból nadgarstka na dalszą diagnostykę. Zastosowanie znajduje przede wszystkim prześwietlenie rentgenowskie (RTG) i ultrasonografia (USG), niekiedy też inne badania obrazowe jak tomografia komputerowa (TK) i rezonans magnetyczny (MRI), a oprócz tego także badanie przewodnictwa nerwowego i badania laboratoryjne³.

Ból nadgarstka – leczenie

Leczenie bólu nadgarstka zależy w dużej mierze od przyczyny dolegliwości. Najczęściej wdraża się leczenie skupiające się na wyeliminowaniu źródła bólu. Niestety nie zawsze jest to możliwe, np. nie da się zapobiec powstawaniu zmian zwyrodnieniowych w obrębie nadgarstków i dłoni, można jedyne łagodzić związane z nimi objawy¹. Co na bolące nadgarstki da najlepsze rezultaty?

W leczeniu bólu nadgarstków zastosowanie znajduje przede wszystkim przyjmowanie środków farmakologicznych, a także miejscowe wstrzykiwanie steroidów. Na ból nadgarstka mogą pomóc też ćwiczenia, fizjoterapia manualna i metody fizykoterapii. W skrajnych przypadkach, gdy pozostałe metody leczenia zawiodą lub nie mają szans przynieść poprawy, przeprowadza się zabiegi chirurgiczne¹.

Najczęściej zadawane pytania dotyczące bólu nadgarstka:

1. Dlaczego boli nadgarstek? 

Nadgarstek może boleć z wielu różnych przyczyn. Ból może być wywołany urazem lub nadwyrężeniem. Jeśli natomiast nie doszło do sytuacji, która mogła je wywołać, podczas badań należy wykluczyć inne powody bólu. To może być m.in. choroba zwyrodnieniowa stawów, zapalenie stawów (RZS, łuszczycowe) lub zespół cieśni nadgarstka. Warto także sprawdzić, czy nie doszło do zapalenia pochewki ścięgna zginacza palca bądź choroby de Quervaina. Odpowiedzialny za ból nadgarstka może być również ganglion, czyli widoczny pod skórą guzek powstały w wyniku gromadzenia się płynu z uszkodzonych pochewek ścięgien. Zwykle nie jest on bolesny, jednak niekiedy również powoduje dolegliwości bólowe. 

2. Jak leczyć bolący nadgarstek? 

Trudno udzielić jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie, ponieważ metoda leczenia zawsze musi zostać dobrana do przyczyny dolegliwości.  Jeśli nadgarstek został stłuczony lub nadwyrężony (np. w wyniku upadku i podparcia się dłonią), należy wykluczyć złamanie lub zwichnięcie, a następnie oszczędzać staw i ewentualnie zastosować środki przeciwbólowe i chłodne okłady. Jeśli natomiast ból pojawił się, choć nie doszło do urazu, należy zgłosić się do lekarza, który przeprowadzi profesjonalną diagnostykę. Dopiero po uzyskaniu wyników i potwierdzeniu jednej z chorób (np. RZS, zespołu cieśni nadgarstka) można podjąć leczenie zalecane przez specjalistę.  

Powyższa porada nie może zastąpić wizyty u specjalisty, w przypadku problemów ze zdrowiem, należy skontaktować się z lekarzem.

Bibliografia:

1. Guła Z., Korkosz M., Ból ręki i nadgarstka, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2017.
2. Witryna internetowa: https://4flex.pl/4flex-puregel/ (dostęp: 2022.03.31.).
3. Czarnecki P., Bolesny nadgarstek, Wiktora Degi Ortopedia i rehabilitacja, Warszawa, 2019, 539-542.