Bóle stawów to częsty problem ludzi w podeszłym wieku. Zazwyczaj powoduje je choroba zwyrodnieniowa stawów, ale nie jest to jedyne schorzenie układu ruchu, którego objawem są dolegliwości bólowe. Jakie jeszcze mogą być przyczyny bólu w stawach? Jak sobie z nim radzić? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w dalszej części artykułu. Dowiesz się z niego również, jak dbać o zdrowie stawów na co dzień, aby uniknąć problemów z nimi związanych w przyszłości.
Spis treści:
- Ból stawów – co go może wywoływać?
- Bóle stawów u starszych osób – jak sobie z nimi radzić?
- Profilaktyka bólu stawów
- Kiedy z bólem stawów należy zgłosić się do lekarza?
- Diagnostyka bólu stawów
Ból stawów – co go może wywoływać?
Charakter bólu obejmującego poszczególne stawów może być różny. Możliwe przyczyny to:
- ból barku – przeciążenia, powtarzalne mikroprzeciążenia i urazy otaczających go tkanek miękkich, nasilające się z wiekiem zmiany zwyrodnieniowe, zapalne choroby reumatyczne (np. reumatoidalne zapalenie stawów czy polimialgia reumatyczna)1;
- ból łokcia – urazy takie jak złamania czy zwichnięcia, zapalenie i zwyrodnienie stawów, uszkodzenie, zapalenie lub zwyrodnienie tkanek około łokciowych, entezopatie stawu łokciowego (łokieć tenisisty czy łokieć golfisty)2;
- ból stawów dłoni – urazy, choroba zwyrodnieniowa, reumatoidalne zapalenie stawów, zapalne choroby stawów, zapalenie pochewki ścięgna zginacza palca, zespół cieśni nadgarstka, choroba de Quervaina, ganglion, przykurcz Dupuytrena (choroba dłoni zaliczana do fibromatoz)3;
- ból stawu biodrowego – choroby o podłożu zapalnym, zwyrodnienie stawu, wrodzone zmiany w budowie panewki, złamanie szyjki kości udowej, kości miednicy, zwichnięcie stawu biodrowego;
- ból w kolanach – urazy typu naciągnięcie, skręcenie, naderwanie ścięgien, uszkodzenie chrząstki, a także choroby zwyrodnieniowe, zapalenie ścięgien lub kaletki maziowej.
W większości przypadków postawienie rozpoznania na podstawie samego wywiadu i badania fizykalnego jest trudne, konieczna jest szeroka diagnostyka polegająca na wykonaniu licznych badań.
Bóle stawów u starszych osób – jak sobie z nimi radzić?
Celem zmniejszenia bólu stawów stosuje się takie metody jak5:
- odciążanie stawu – jeśli ból w stawie jest ostry i trudny do wytrzymania, zaleca się ograniczenie nadmiernej ruchomości tego stawu, aby nie wywołać dalszych uszkodzeń;
- zimne okłady – zmniejszają objawy zapalenia stawu. Należy robić je przez ok. 15 minut co 2-3 godziny. Specjalne okłady chłodzące można kupić w aptece lub zrobić je samodzielnie z wykorzystaniem lodu i ręcznika;
- leki przeciwbólowe – na silny ból pomóc powinny niesteroidowe leki przeciwzapalne stosowane doustnie lub miejscowo, można stosować je przez kilka dni, przestrzegając zaleceń znajdujących się w dołączonej do opakowania ulotce, nie przekraczając zalecanych dawek;
- fizjoterapia – gdy stopień nasilenia bólu w stawie się zmniejszy lub dolegliwości całkowicie ustąpią, można wdrożyć ćwiczenia, które go wzmocnią i poprawią jego ruchomość (najlepiej dopiero po wcześniejszej konsultacji z lekarzem i fizjoterapeutą).
Aby móc prawidło leczyć bóle w stawach, w pierwszej kolejności należy ustalić ich przyczynę. Dlatego jeśli powyższe metody nie pomogą, należy zgłosić się ze swoim problemem do lekarza i wykonać zlecone przez niego badania. Dopiero wtedy będzie można postawić diagnozę i wdrożyć specjalistyczne leczenie.
Profilaktyka bólu stawów
By zapobiec bólowi w stawach, przede wszystkim można wykonywać różnego rodzaju ćwiczenia wzmacniające stawy i poprawiające ich ruchomość. Oprócz tego ważna jest również zdrowa, właściwie zbilansowana i zróżnicowana dieta, dostarczająca organizmowi niezbędnych mu składników odżywczych, które w dużej mierze odpowiadają za zdrowie stawów takich jak choćby kolagen, witamina D czy wapń.
U osób starszych ze względu na trudności z jedzeniem, brak apetytu czy wyłączenia żywieniowe z powodu chorób dieta nierzadko nie jest w stanie dostarczyć potrzebnych im składników odżywczych, w tym składników budulcowych, ale też witamin i minerałów w takich ilościach, jakich potrzebują. Wtedy z pomocą przychodzą specjalne preparaty dla seniorów, które zapewniają im najbardziej potrzebne składniki w odpowiednich dawkach.
Suplement dla seniora to m.in. kolagen na stawy 4Flex Silver. Zalecany jest on osobom wymagającym suplementacji wapnia i witaminy D. Wapń jest potrzebny do utrzymania zdrowych kości, ponadto wspomaga prawidłowe funkcjonowanie mięśni, z kolei witamina D bierze udział w prawidłowym wchłanianiu/wykorzystaniu wapnia oraz pomaga utrzymać odpowiedni jego poziom w organizmie. Kolagen umożliwia prawidłowe funkcjonowanie stawów, zwiększa także ich ruchomość. 4Flex Silver to kolagen do picia, dzięki czemu jest łatwy w stosowaniu4.
Należy pamiętać, że suplement diety nie może być stosowany jako substytut (zamiennik) zróżnicowanej diety. Prowadzenie zdrowego trybu życia i stosowanie zrównoważonej diety jest niezbędne dla zachowania dobrego stanu zdrowia.
Kiedy z bólem stawów należy zgłosić się do lekarza?
Po wdrożeniu leczenia zachowawczego bóle stawów bardzo często mijają, w szczególności wtedy, gdy ich przyczyna nie jest zbyt poważna. Trzeba jednak pamiętać, że stać za nimi mogą również poważne choroby stawów, które wymagają diagnostyki i podjęcia specjalistycznego leczenia. Jeśli ból w stawach dokucza i to mocno przez kilka dni, a w dodatku towarzyszą mu inne niepokojące objawy (jak obrzęk, zaczerwienienie stawu, ocieplenie, ograniczenie ruchomości czy objawy ogólne typu gorączka, zmęczenie, złe samopoczucie albo ból mięśni), należy niezwłocznie umówić się na wizytę u lekarza5.
Diagnostyka bólu stawów
O tym, jakie badania należy wykonać, decyduje lekarz na podstawie zebranego wywiadu i przeprowadzonego badania fizykalnego. W diagnostyce chorób stawów wykorzystuje się m.in. badania laboratoryjne (OB i morfologię) oraz obrazowe (RTG i USG). W niektórych przypadkach istnieją także wskazania do wykonania punkcji stawu czy rezonansu magnetycznego (MRI).
Najczęściej zadawane pytania:
1. Gdzie mogą boleć stawy?
Ból stawów może powodować dyskomfort w dowolnym stawie ciała. Jednak te, na które najczęściej narzekają osoby starsze, znajdują się w nadgarstku, dłoniach, ramionach i kolanach. Epizody bólu tych stawów mogą być bardziej intensywne rano i wieczorem. Czasami seniorzy narzekają na sztywność stawów, która utrzymuje się nawet przez godzinę rano lub po długich okresach bezruchu.
2. Jakie są domowe sposoby na bóle stawów u starszych osób?
Ból może mieć poważny, negatywny wpływ na jakość życia osób starszych, powodując ograniczenia w poruszaniu się, izolację społeczną i zaburzenia snu. Oprócz terapii zaleconej przez lekarza, w zmniejszeniu poziomu bólu mogą pomóc inne praktyki, takie jak:
- fizjoterapia;
- aerobik w wodzie;
- spacery i chodzenie z kijkami;
- joga;
- redukcja masy ciała;
- zimne okłady;
- zrównoważona dieta;
- suplementacja dostosowana do potrzeb osób starszych
Nie wolno lekceważyć bolesnych stawów, ponieważ dolegliwość ta może postępować i niszczyć stawy, powodując przewlekły ból i poważne ograniczenia w codziennym funkcjonowaniu.
Powyższa porada nie może zastąpić wizyty u specjalisty, w przypadku problemów ze zdrowiem, należy skontaktować się z lekarzem.
Bibliografia:
- Guła Z., Korkosz M., Ból barku, Medycyna Praktyczna, 2017.
- Stępień K., Łokieć tenisisty i łokieć golfisty – entezopatie stawu łokciowego, Medycyna Praktyczna, Carolina Medical Center, Warszawa, 2020.
- Guła Z., Korkosz M., Ból ręki i nadgarstka, Medycyna Praktyczna, 2017.
- https://4flex.pl/produkty-4flex/4flex-silver/ (dostęp: 2021.07.27)
- Guła Z., Korkosz M., Ból stawów, Medycyna Praktyczna, 2021.
Linia produktów – produkt leczniczy 4Flex PureGel
Żel Przeciwbólowy®