Staw kolanowy, czyli największy staw w organizmie człowieka, jest skomplikowany pod względem swojej budowy. Zobacz, jak wygląda budowa i anatomia kolana oraz jak dbać o ten narząd.

Spis treści:

Budowa i anatomia kolana

Jest ono stawem zawiasowym, łączącym mocną kość, kość udową z kością goleni (piszczelową). Jest największym stawem człowieka. Warto przyjrzeć się, jak wygląda anatomia kolana.

Węższa kość podudzia, nazywana strzałką, znajduje się po zewnętrznej stronie piszczeli. Z przodu stawu kolanowego znajduje się rzepka. Ta kość o owalnym kształcie znajduje się w ciągu ścięgna mięśnia czworogłowego uda i poprawia jego mechanikę na przedniej części kolana. Powierzchnie stawowe kości udowej, kości piszczelowej i rzepki tworzące staw kolanowy są pokryte chrząstką stawowa [1].

Jej budowa jest nieco podobna do powierzchni łożyska kulkowego. Ma za zadanie umożliwić poruszanie się kości względem siebie. Wewnątrz stawu kolanowego znajdują się również dwie łąkotki, które pomagają równomiernie rozłożyć nacisk wywierany przez kość udową na piszczel. Staw kolanowy jest otoczony torebką stawową, która pomaga w jego stabilizacji. Zawiera ona maź stawową, która pełni funkcję odżywczą [1].

Więzadła kolana

Staw kolanowy podpierają cztery więzadła. Ich zadaniem jest utrzymywanie go w zwartości i sterowanie jego ruchami (zgięcie i prostowanie, ruchy rotacyjne) [1].

Rozróżnia się:

  • więzadło przyśrodkowe,
  • więzadło poboczne — po zewnętrznej stronie kolana,
  • więzadła krzyżowe przednie,
  • więzadło krzyżowe tylne.

Mięśnie kolana

Dwie główne grupy mięśni umożliwiają ruch w stawie kolanowym za pośrednictwem krzyżujących się na kolanie ścięgien. Mięśnie tylnej grupy uda znajdują się z tyłu i pracują wtedy, gdy unosi się piętę w kierunku pośladków. Z kolei czworogłowy uda znajduje się z przodu i kurczy się podczas prostowania nogi oraz wykonywania takich czynności, jak wspinanie się na schody.

Ścięgno mięśnia czworogłowego uda, rzepka i ścięgno rzepki pochłaniają znaczną część energii wytworzonej podczas ruchów stawu wykonywanych w obciążeniu [1].

Funkcja kolana

Konstrukcja elementów stawu kolanowego umożliwia podtrzymywanie masy ciała i zapewnia przenoszenie sił i mocy potrzebnej do wykonywania różnych czynności fizycznych:

  • wstawania z pozycji siedzącej,
  • ruchy zginania i prostowania kolana,
  • podnoszenie i przenoszenie ładunków,
  • wchodzenie lub schodzenie po schodach,
  • bieganie [1].

Jak dbać o kolana?

Aby utrzymać kolano w sprawności, przede wszystkim należy zawsze dbać o rozgrzewkę przed wykonywaniem aktywności fizycznych, zwłaszcza bardzo obciążających kolana. Warto także wdrożyć działania profilaktyczne, takie jak ćwiczenia na stawy kolanowe, najlepiej zalecone przez fizjoterapeutę [2].

Aby zachować dobrą kondycję stawu kolanowego, warto zadbać o odpowiednią dawkę ruchu, utrzymywać prawidłową masę ciała oraz stosować dobrze zbilansowaną dietę. Pomocne mogą być również preparaty z kolagenem, które dostarczają do organizmu składniki wspierające utrzymanie zdrowia stawów.

Najczęściej zadawane pytania dotyczące stawu kolanowego:

1. Czy kolano jest stawem?

Tak. Staw kolanowy jest największym stawem w ciele człowieka, nazywanym stawem zawiasowo-obrotowym. Stanowi połączenie uda z podudziem (łączy kość udową z kością piszczelową).

2. Jak pracuje staw kolanowy?

Kolano charakteryzuje się bardzo złożoną mechaniką. W przypadku, gdy staw w pozycji wyprostowanej się utrzymuje, na panewkach kości piszczelowej ustawiają się przednie części kłykci kości udowej. Gdy dochodzi do stopniowego zginania się kolana, z panewką kości piszczelowej zaczynają stykać się bardziej zakrzywione części kłykci kości udowej.

Powyższa porada nie może zastąpić wizyty u specjalisty, w przypadku problemów ze zdrowiem, należy skontaktować się z lekarzem.

Bibliografia:

[1] Co należy wiedzieć o budowie kolana, Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Medi Page – https://medipage.pl/pl/p/file/
4b501b6606bb62aedba2e2e6
40178e2b/Rozdzial2_kolano.pdf
(dostęp 06.06.2023) [2] Libura M.: Urazy stawu kolanowego, uraz w obrębie kolana, Medycyna Praktyczna dla Pacjentów, 2023 – https://www.mp.pl/pacjent/ortopedia/
choroby-urazy/130008,urazy-stawu-kolanowego-uraz-w-obrebie-kolana
(dostęp 06.06.2023)

Linia produktów - suplement diety 4Flex

Kompleksowo

new

Kolagen Fortigel®

4Flex saszetki

Ze smakiem

new

Kolagen Fortigel® + witamina C

4Flex smakowy

Kompleksowo

new

Wyjątkowe połączenie kolagenu i L-karnityny

4Flex Active

Dojrzale

new

Kolagen Fortigel® + wapń + witamina D

4flex Protect

Czytaj więcej

new

Budowa kolana – z czego składa się i jak działa staw kolanowy?

Staw kolanowy (łac. articulatio genus) jest największym stawem człowieka, a jednocześnie jednym z najbardziej wrażliwych, o czym doskonale wie większość sportowców. Łączy kość...

Więcej
new

Jak działa i jakie są funkcje stawu promieniowo-nadgarstkowego?

Nadgarstek to część kończyny górnej zlokalizowana pomiędzy przedramieniem a dłonią. Znajdują się w nim m.in. stawy, które łączą kości ludzkiego szkieletu z innymi...

Więcej
new

Anatomia i funkcje stawu łokciowego – co powinieneś wiedzieć?

Staw łokciowy jest jednym z najbardziej złożonych stawów człowieka. Anatomia funkcjonalna łokcia jest wyjątkowa właśnie ze względu na jego położenie i liczne stawy,...

Więcej
new

Staw biodrowy – budowa i funkcje

Staw biodrowy jest stawem kulistym, zaliczanym do jednych z największych stawów w organizmie człowieka. Jest również bardzo elastyczny i umożliwia duży zakres ruchu....

Więcej
new

Torebka stawowa – budowa i funkcje

Torebka stawowa to wytrzymała osłona stawów. W części zewnętrznej tworzy ją błona włóknista, natomiast w wewnętrznej błona maziowa. Torebka stawowa chroni staw, umożliwia...

Więcej
new

Staw skokowy – anatomia i funkcje

Pojęcie staw skokowy używane jest zazwyczaj do określenia połączenia kości podudzia z kością skokową. Jednak w rzeczywistości anatomia tej części ciała u człowieka...

Więcej
new

Staw kolanowy - budowa, funkcje

Staw kolanowy, czyli największy staw w organizmie człowieka, jest skomplikowany pod względem swojej budowy. Zobacz, jak wygląda budowa i anatomia kolana oraz jak...

Więcej
new

Chrząstka stawowa – czym jest i jaką pełni funkcję oraz jak o nią dbać?

Jaka jest rola chrząstki stawowej w ludzkim organizmie? Odpowiedź na to pytanie znajdziesz poniżej. Z dalszej części artykułu dowiesz się także, jak przyspieszyć...

Więcej
new

Maź stawowa – czym jest i jaką pełni rolę?

Maź stawowa to substancja, która przez smarowanie powierzchni chrząstek zmniejsza tarcie w stawach, dzięki czemu mogą one zapewniać ruchomość składnikom szkieletu. Kiedy ilość...

Więcej
new

Staw ramienny – rodzaj, budowa i funkcje

Staw ramienny jest jedną ze struktur budujących bark. Połączony jest wraz ze stawem barkowo-obojczykowym. Pozostałe elementy, tworzące bark, to m.in. kość ramienna, łopatka...

Więcej
new

Rodzaje stawów w ciele człowieka oraz ich funkcje

Stawy u człowieka, czyli połączenia maziowe, to najbardziej ruchome i jednocześnie najbardziej złożone połączenia kości [1]. Stanowią element odpowiedzialny za wykonywanie podstawowych ruchów...

Więcej